نقش جلبک دریایی در رشد گیاهان

کاربرد جلبک ها به عنوان کود به قرن نوزده بر می گردد که برای اولین بار به وسیله ساحل نشینان مورد استفاده قرار گرفت. جلبک ها بخاطر دارا بودن میزان بالای فیبر از یک طرف نقش مهمی در نرم کردن بافت خاک و حفظ رطوبت و از طرف دیگر بخاطر دارا بودن مواد معدنی و عناصر کمیاب اهمیت دو چندانی در حاصلخیزی خاک دارند.

استفاده از این فرآورده ها، افزایش محصول، افزایش جذب مواد غذائی خاک، افزایش مقاومت به آفات خاص، افزایش جوانه زنی بذور و مقاومت در مقابل یخ زدگی را در پی داشته است.

جنس هایی نظیر Chara, Lithothamnion,  Lithophyllum در مزارعی که با فقدان کلسیم روبه رو هستند به کار می روند.

جلبک دریایی حاوی مقدار قابل توجهی ریز مغذی ها و برخی هورمون های رشد گیاهی است که به رشد گیاه و همچنین جوانه زنی کمک می کند. البته هنگامی که غلظت آن افزایش یابد منجر به سمیت شده و مانع رشد گیاه میشود.

در کشاورزی ارگانیک و باغبانی ازعصاره رقیق جلبک دریایی برای افزایش رشد، جلوگیری از نفوذ آفات و بیماری ها و بهبود کیفیت محصولات استفاده می شود. اثربخشی عصاره ها احتمالا بر اساس هورمون های گیاهی (عمدتا سیتوکینین ها) و مواد مغذی موجود در عصاره ها است

کود عصاره جلبک دریایی در تقویت رشد گیاه، حفظ گل و میوه، بهبود مقاومت گیاه، کاهش خسارت آفت کش ها و کودها، افزایش عملکرد محصول و بهبود کیفیت محصولات کشاورزی بسیار موثر است.

مواد مغذی اصلی عصاره جلبک دریایی به دو بخش عناصر معدنی و مواد فعال حیاتی تقسیم می شود. عناصر معدنی جذب شده و غنی شده توسط جلبک های دریایی در محیط دریایی عمدتاً نیتروژن، فسفر، پتاسیم و عناصرمیکرو مانند آهن، بور، مولیبدن، کلسیم، منیزیم، ید، کبالت، روی، منگنز و مس است. مواد فعال حیاتی موجود در جلبک دریایی عبارتند از: اسید آلژینیک، پلی ساکاریدها و الیگوساکاریدهای جلبک دریایی، اسیدهای آمینه، ترکیبات پلیمری فنلی، مانیتول، بتائین، تنظیم کننده های طبیعی رشد گیاه (مانند سیتوکینین ها، جیبرلین ها) و غیره.

آمینو اسید

اسیدهای آمینه اجزای اساسی تشکیل دهنده پروتئین هاهستند. از آنجایی که حفاظت از گیاه بیشتر از طریق آنزیم‌های محافظ مختلف (پروتئین‌ها) حاصل می‌شود و محیط رشد جلبک‌های دریایی درعمق دریاها سطوحی سخت است به همین دلیل محتوای پروتئین‌های محافظ در جلبک‌های دریایی بسیار بیشتر از سایر گیاهان است. اسیدهای آمینه ضروری جلبک دریایی ازاین جلبک های دریایی اعماق دریا استخراج می شود که محتوای پروتئین گیاهان را به بهترین فرم افزایش می دهد.

این عصاره ها نه تنها می تواند کیفیت محصولات کشاورزی را بهبود بخشد، بلکه سبب افزایش مقاومت محصولات زراعی می شوند.

هورمون های درونزای گیاهی

هورمون های درونزای گیاهی به هورمون هایی گفته می شود که توسط خود گیاهان سنتز می شوند. جلبک دریایی به سرعت رشد می کند. آنها در برخی از اندام های گیاه سنتز و سپس به سایر اندام های گیاهی منتقل می شوند و می تواند بر رشد و تمایزسلولها تأثیر بگذارد. آنها نقش مهمی در مهار رشد سلولی، تسریع بلوغ اندام ها و رشد و نمو کلی گیاه دارند. فیتوهورمون ها نقش مهمی در تنظیم و کنترل رشد و نمو گیاهان دارند. جلبک دریایی سریع رشد می کند و سرعت تقسیم سلولی اش بسیار بالاتر از گیاهان خشکی است، بنابراین سطح هورمون درونزا در عصاره جلبک دریایی به طور قابل توجهی بیشتر از گیاهان خشکی است. هورمون‌های درونزای گیاهی با دوز بالا در عصاره جلبک دریایی می‌توانند به خوبی سطح هورمون‌های درونزای محصولات را تنظیم کنند.

بتائین

نقش اصلی بتائین افزایش فشار اسمزی سلول است. در محیط های شور ودر دمای پایین، سلول های گیاهی به دلیل از دست دادن مقدار زیادی آب مستعد مرگ هستند. پس از افزایش فشار اسمزی سلول، ظرفیت نگهداری آب سلول‌ها افزایش می‌یابد که می‌تواند در محیط‌های با دمای پایین و شور مقاومت بیشتری را ایجاد کند. بنابراین، بتائین عمدتاً می تواند توانایی زندگی گیاهان را در دمای پایین و محیط های شور-قلیایی بهبود بخشد. علاوه بر این، بتائین بر روی آنزیم های گیاهان اثر نگهدارنده و محافظتی دارد همینطور در دفع حشرات و باکتریها نیز موثر است.

مانیتول

نقش اصلی مانیتول مشارکت در فتوسنتز و افزایش توانایی سنتز مواد مغذی گیاه است که در افزایش تولید اهمیت زیادی دارد. پس از بهبود راندمان فتوسنتز، توانایی رشد گیاه تقویت می شود، محتوای گیاه افزایش می یابد و ایمنی گیاه به طور غیرمستقیم بهبود می یابد. مانیتول همچنین می تواند به سرعت بافت های آسیب دیده گیاهان را ترمیم و بهبود زخم را تسریع کند. مسیرهای آوندی مسدود شده گیاهان را باز کند و تأثیر خاصی بر درمان پژمردگی فوزاریومی و سایر بیماری های سیستم آوندی دارد.

پلی ساکاریدها و الیگوساکاریدهای جلبک دریایی

پلی ساکاریدها از اجزء مهم همه موجودات زنده هستند و نقش مهمی در کنترل تقسیم سلولی، تنظیم رشد سلولی و حفظ متابولیسم طبیعی موجودات زنده دارند. علاوه بر این، پلی ساکاریدهای جلبک دریایی می توانند مستقیماً توسط گیاهان به عنوان کربوهیدرات جذب شوند تا محتوای قند میوه ها را افزایش دهند و رنگ میوه را بهبود بخشند. علاوه بر این، هنگامی که گیاهان با شرایط نامساعد با سنتز انرژی ناکافی مواد مغذی مواجه می شوند، کربوهیدرات ها می توانند اکسید شده و انرژی آزاد کنند تا رشد طبیعی گیاه را حفظ کنند.

اسید آلژینیک

محتوای اسید آلژینیک در جلبک دریایی نسبتاً زیاد است. می تواند اثری مشابه سیلیکون آلی در حین استفاده داشته باشد، توانایی پخش آب را در سطح گیاه بهبود بخشد و به کیفیت جذب در شرایط پاشش کمک کند. استفاده از اسید آلژینیک در خاک نیز می تواند تأثیری مشابه اسید فولویک داشته باشد که می تواند خاک را سست کند، ساختار خاک را تقویت کرده و رطوبت خاک و نفوذپذیری هوا را بهبود بخشد.

در کل جلبکهای دریایی به دلیل داشتن این مشخصات از موثرترین ترکیبات کودی جدید در کشاورزی دنیاهستند:

مقابله با بیماریها و آفات گیاهی
مقاومت به تنشها
 افزایش عملکرد گیاهان
بهبود کیفیت خاک
جلوگیری از کمبود عناصر غذایی در گیاهان

 تامین هورمونهای گیاهی

محصولات جدید حاوی عصاره جلبک دریایی